Wino i ciasto na świątecznym stole

O dobór win do ciast na świątecznym stole poprosiłam Gabriela Kurczewskiego z Blisko Tokaju - bloga roku według Magazynu Wino.

Desery świąteczne mają charakter tradycyjny a także po części sezonowy. W ciastach i daniach ważną role odgrywają bakalie, suszone owoce, powidła i konfitury. Dobierając wino do takich deserów nie sięgnąłbym po oszałamiająco świeże młode wino z późnego zbioru. Okres Świąt to dobra pora na sięgnięcie po wina od dawna u nas znane, wręcz tradycyjne, czyli tokaje. Historyczne gatunki tych win osiągają wysoką słodycz i złożony smak dzięki pojawiającej się na owocach pod koniec lata szlachetnej pleśni – botrytis cinerea.

Upakowany suszonymi owocami i orzechami keks dobrze poczuje się w towarzystwie słodkiego Tokaji Szamorodni, w którego słodyczy również odnajdziemy suszone morele, rodzynki i gorzkawy posmak orzechów. Nie będzie to również wino przytłaczające a jego wyraźna kwasowość podtrzyma ochotę na dalszy ciąg.

Makowiec to specyficzne ciasto. Masa makowa jest dość ciężka, w smaku dość intensywna i słodka ale łagodna. Proponuję do niego harmonijne trzy puttonowe Aszu, wino trochę dłużej dojrzewające w beczce niż Szamorodni, często pełniejsze, często o bardziej złożonym smaku z wyraźniejszymi nutami grzybowymi, ziemnymi, grzankowymi, ziołowymi i nawet korzennymi, które towarzyszą owocom – morelom, pigwom, pomarańczom. Nie są to wina bardzo długowieczne ale nie ma co szukać najmłodszego rocznika. Idealnie rozwinięte i zbalansowane powinny być wina z lat 2004-2008.

Piernik to ciasto niezwykle intensywne, miód, korzenie, bakalie, powidła. Czegóż w nim nie ma! Bywa najważniejszym ciastem na świątecznym stole. Godnym towarzyszem bogatego piernika jest w pełni dojrzałe 5- lub 6-puttonowe Aszu, król win deserowych. Proponuję poszukiwać roczników 1999-2004, choć młodsze roczniki też dobrze się sprawdzą. Skoncentrowane Aszu będzie winem gęstym, oleistym, bardzo intensywnym. W młodszych znajdziemy więcej świeżości owoców i akcentów cytrusowych. W starszych zachwyci nas paleta owoców suszonych, smażone skórki cytrusów, często też nuty karmelowe i korzenne.

Szamorodni czołowych producentów to wydatek około 60 zł. 3-puttonowe Aszu może być nieco droższe. Aszu 5-puttonowe może kosztować ok. 150 zł. a 6-puttonowe około 200 zł. Wszystkie te ceny dotyczą tradycyjnych tokajskich butelek półlitrowych.

Jeśli nasz budżet na wina jest ograniczony mamy kilka rozwiązań Po pierwsze, trzyputtonowe Aszu jest dość uniwersalnym winem i przy umiarkowanej cenie może być dobrym towarzyszem wielu różnych słodkości, w tym również wszystkich wspomnianych wyżej ciast. Po drugie, pamiętajmy, że dobre winiarnie oferują też tańsze serie swoich win, 
nie schodzące poniżej poziomu przyzwoitości i takie wina również są obecne w Polsce.

Propozycje win:

Szamorodni Edes

Disznoko 2008

Grof Degenfeld 2007

3-puttonowe Aszú

Hétszőlő 2004

Chateau Dereszla 2006

5-puttonowe Aszú

Gróf Degenfeld 2004

Royal Tokaji 2008

6-puttonowe Aszú

Dobogó 2007

Disznókő 1999

Chateau Pajzos 1999

Jeżeli ceny tych win są zbyt wysokie, to można poszukać win z niższych serii renomowanych producentów, również u sprzedawców, do których odsyłają powyższe linki.

Gabriel Kurczewski,  http://bliskotokaju.pl/.